
आजच्या गतिमान जीवनशैलीत दुचाकी वाहन गरजेचे झाले आहे, विशेषतः मुंबई, पुणे, नागपूर, नाशिक आणि औरंगाबादसारख्या शहरांमध्ये. पण नवीन दुचाकी खरेदी करणे सर्वांनाच परवडत नाही. अशा वेळी एक पर्याय म्हणजे – बँक लिलावातील दुचाकी.
या लिलावांमध्ये अशा दुचाकींचा समावेश असतो ज्या कर्जावर घेतल्या गेल्या होत्या, पण हप्ते न भरल्यामुळे बँकेने जप्त केल्या आहेत. अशा दुचाकी बँका व आर्थिक संस्था लिलावामार्फत विकतात, जेणेकरून त्यांचे नुकसान भरून निघावे. त्यामुळे कमी बजेटमध्ये विश्वासार्ह दुचाकी शोधणाऱ्यांसाठी महाराष्ट्रात हे लिलाव सुवर्णसंधी ठरू शकतात.
बँक लिलाव दुचाकी म्हणजे काय?
जेव्हा एखादा व्यक्ती बँकेकडून कर्जावर दुचाकी घेतो आणि त्याचे हप्ते वेळेवर भरत नाही, तेव्हा बँक संबंधित दुचाकी जप्त करते. ही दुचाकी नंतर लिलावासाठी ठेवली जाते. या लिलाव सर्वसामान्यांसाठी खुले असतात आणि बाजारभावाच्या तुलनेत खूपच स्वस्तात गाडी मिळू शकते.
महाराष्ट्रात स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI), HDFC, ICICI, Axis Bank, तसेच बजाज फिनसर्व, हिरो फिनकॉर्प, महिंद्रा फायनान्स सारख्या कंपन्या वेळोवेळी विविध शहरांमध्ये लिलाव आयोजित करतात.
महाराष्ट्रात बँक लिलाव दुचाकी का लोकप्रिय होत आहेत?
राज्यात दुचाकी वापरणाऱ्यांची संख्या प्रचंड आहे – कॉलेज विद्यार्थी, डिलिव्हरी बॉईज, ऑफिस कामगार, घरगुती वापरासाठी असलेले नागरिक. नवीन दुचाकी घेतल्यावर विमा, RTO फी, अॅक्सेसरीज अशा गोष्टी मिळून ₹1 लाखापर्यंत खर्च होतो.
त्याच्या तुलनेत बँक लिलावातील दुचाकी ३०% ते ६०% कमी किमतीत मिळतात. ठाणे, कोल्हापूर, सोलापूर, अमरावतीसारख्या शहरांमध्ये देखील या पर्यायाकडे नागरिक वळू लागले आहेत.
कोणत्या शहरांमध्ये लिलाव अधिक प्रमाणात होतात?
मुंबई व नवी मुंबई:
इथे नोकरदार व उद्योजकांकडून जप्त झालेल्या दुचाकींचा लिलाव मोठ्या प्रमाणात होतो.
पुणे:
विद्यार्थी व IT प्रोफेशनल्सचे शहर असल्याने इथे दर महिन्याला अनेक लिलाव होतात.
नागपूर व नाशिक:
वाढत्या वाहतूक गरजेमुळे आणि सहज उपलब्ध कर्जामुळे इथे लिलावांची संख्या झपाट्याने वाढत आहे.
औरंगाबाद, कोल्हापूर, अमरावती:
या शहरांमध्ये महाराष्ट्र ग्रामीण बँक, विदर्भ कोकण ग्रामीण बँक यांसारख्या सहकारी बँका लिलाव घेतात.
बँक लिलावामध्ये कोणत्या प्रकारच्या दुचाकी उपलब्ध असतात?
लिलावामध्ये खालील लोकप्रिय ब्रँड व मॉडेल्स उपलब्ध असतात:
- Honda – Activa, Shine, Dio
- TVS – Jupiter, Apache, Radeon
- Hero – Splendor, Passion Pro, HF Deluxe
- Bajaj – Pulsar, Platina, CT 100
- Royal Enfield – Bullet, Classic 350
- Suzuki – Access
- Yamaha – FZ, Ray ZR
काही गाड्या फक्त 1 ते 3 वर्ष जुन्या असतात आणि चांगल्या स्थितीतही असतात. काहींमध्ये वैध विमा व कमी किमी चा मीटर असतो.
बँक लिलाव दुचाकी कुठे शोधाव्यात?
1. स्थानिक बँक शाखा व क्षेत्रीय कार्यालये:
SBI, Axis Bank यांसारख्या बँका त्यांच्या शाखांमध्ये लिलाव सूचना लावतात किंवा वेबसाइटवर देतात. या सूचनांमध्ये दुचाकीचे मॉडेल, लिलावाची तारीख, किमान किंमत व ठिकाण दिलेले असते.
2. ऑनलाइन लिलाव पोर्टल्स:
बऱ्याच बँका आता डिजिटल लिलाव करतात. खालील पोर्टल्सवर लिलावाची माहिती मिळते:
- IBAPI (Indian Banks Auction Properties Information)
- Bankeauctions.com
- AuctionTiger.net
- Magicbricks Auctions
- eBkray.gov.in
या वेबसाइट्सवर तुम्ही महाराष्ट्र निवडून ठिकाण व वाहन प्रकारानुसार फिल्टर लावू शकता.
3. अधिकृत डीलर्स:
काही जप्त दुचाकी अधिकृत डीलर्समार्फत विकल्या जातात. हे डीलर्स कागदपत्रांची प्रक्रिया आणि गाडीची तपासणी करून देतात. विशेषतः पुणे, नागपूर आणि मुंबईमध्ये हे प्रचलित आहे.
बँक लिलावामध्ये सहभागी होण्याची प्रक्रिया
स्टेप 1: लिलाव यादी तपासा
बँकांच्या वेबसाइट्स किंवा लिलाव पोर्टल्सवर नियमितपणे भेट देऊन आपल्या जिल्ह्यातील लिलाव तपासा.
स्टेप 2: अटी व शर्ती नीट वाचा
प्रत्येक लिलावामध्ये काही अटी असतात – जसे की किमान बोली किंमत, Earnest Money Deposit (EMD), पैसे भरण्याची वेळ, आवश्यक कागदपत्रे इत्यादी.
स्टेप 3: EMD रक्कम भरा
लिलावात सहभागी होण्यासाठी EMD भरावा लागतो. ही रक्कम वाहनाच्या किमान किमतीच्या 5–10% दरम्यान असते. जर बोली जिंकली नाही, तर EMD परत दिली जाते.
स्टेप 4: दुचाकीची तपासणी करा
जर लिलाव प्रत्यक्षात असेल तर तुम्ही दुचाकी पाहू शकता. ऑनलाइन लिलावासाठी फोटो व गाडीची स्थिती रिपोर्ट दिले जातात.
स्टेप 5: बोली लावा
लिलाव सुरू असताना बोली लावा. सर्वाधिक बोली लावणाऱ्याला दुचाकी दिली जाते.
स्टेप 6: पैसे भरा व कागदपत्रे मिळवा
बोली जिंकल्यावर पूर्ण रक्कम भरून बँकेकडून Sale Certificate, NOC, आणि RC ट्रान्सफरसाठी आवश्यक फॉर्म मिळतात.
बँक लिलावासाठी ऑनलाईन प्लॅटफॉर्म
महाराष्ट्रात आता अनेक बँका आणि फायनान्स कंपन्या ऑनलाईन पद्धतीने लिलाव घेतात. यामुळे लिलाव प्रक्रिया पारदर्शक आणि सुलभ होते. खाली काही प्रसिद्ध ऑनलाईन पोर्टल्स दिले आहेत, जेथे तुम्ही महाराष्ट्रासाठी बँक लिलाव दुचाकी शोधू शकता:
- IBAPI (Indian Banks Auction Properties Information Portal)
- Bankeauctions.com
- AuctionTiger.net
- eBkray.gov.in (भारत सरकारचा पोर्टल)
- Magicbricks Property Auctions
या पोर्टल्सवर तुम्ही “Vehicle Type – Two-Wheeler” आणि “Location – Maharashtra” असा फिल्टर लावून तुम्हाला हवी ती दुचाकी सहज शोधू शकता. याच पोर्टल्सवर बाईकची किंमत, फोटो, स्थिती आणि लिलावाची तारीख याचा तपशील दिला असतो.
अधिकृत डीलर्समार्फत विक्री
काही प्रकरणांमध्ये बँक जप्त केलेल्या गाड्या अधिकृत डीलर्सना विक्रीसाठी देते. हे डीलर्स कागदपत्र प्रक्रिया, गाडीची तपासणी, RTO ट्रान्सफर याची जबाबदारी घेतात. ही पद्धत मुख्यतः पुणे, नागपूर, मुंबईसारख्या शहरांमध्ये वापरली जाते.
लिलाव प्रक्रियेत सहभागी होण्याचे टप्पे
1. लिलाव यादी तपासा
प्रत्येक आठवड्याला किंवा महिन्याला बँका त्यांची लिलाव यादी अपडेट करतात. बँकांच्या वेबसाईट्स किंवा लिलाव पोर्टल्सवर ही माहिती मिळते.
2. अटी काळजीपूर्वक वाचा
प्रत्येक लिलावासोबत नियम असतात—जसे की किमान बोली रक्कम, EMD (Earnest Money Deposit), अंतिम पेमेंट तारीख, आवश्यक कागदपत्रे इत्यादी.
3. EMD भरा
लिलावात सहभागी होण्यासाठी, तुम्हाला EMD भरावा लागतो. ही रक्कम सामान्यतः गाडीच्या मूळ किमतीच्या 5% ते 10% असते. जर बोली जिंकली नाही, तर EMD परत मिळतो.
4. गाडीची तपासणी करा
ऑफलाइन लिलाव असल्यास, तुम्ही प्रत्यक्ष जाऊन दुचाकी तपासू शकता. ऑनलाईन लिलावामध्ये फोटो, रनिंग कंडिशन रिपोर्ट आणि काही वेळेस व्हिडिओ पण दिले जातात.
5. बोली लावा आणि जिंका
लिलावाच्या ठरलेल्या वेळेत तुम्ही बोली लावू शकता. जास्तीत जास्त बोली लावणाऱ्यास गाडी दिली जाते. बोली जिंकल्यानंतर काही दिवसांच्या आत पूर्ण रक्कम भरावी लागते.
6. गाडी व कागदपत्र मिळवा
पेमेंट केल्यानंतर तुम्हाला Sale Certificate, NOC आणि RTO ट्रान्सफरसाठी आवश्यक फॉर्म दिले जातात. हे कागदपत्र वापरून तुम्ही तुमच्या नावावर गाडी ट्रान्सफर करू शकता.
खरेदीपूर्वी लक्षात ठेवायच्या गोष्टी
✅ RTO रेकॉर्ड तपासा: गाडीच्या नंबरने वाहनाची मूळ मालकी, अपघात इतिहास, चालन प्रकरणे इत्यादी तपासू शकता. Maharashtra Transport Portal किंवा Parivahan Sewa वेबसाइटचा वापर करा.
✅ दुरुस्ती खर्चाचा अंदाज घ्या: काही गाड्यांना छोटी मोठी दुरुस्ती लागते. टायर, बॅटरी किंवा ब्रेक बदलायची शक्यता असते, याचा खर्च वेगळा ठेवा.
✅ कायदेशीर स्थिती तपासा: कोणतेही थकबाकी, चलान किंवा न्यायालयीन प्रकरण असेल तर ती गाडी टाळा.
✅ RC ट्रान्सफर त्वरित करा: जप्त केलेली गाडी तुमच्या नावावर ट्रान्सफर करणे आवश्यक आहे. RTO ऑफिसमध्ये सर्व कागदपत्रांसह अर्ज करा.
✅ विमा नव्याने घ्या: वापरात नसलेल्या किंवा विमा संपलेल्या गाडीसाठी नवीन इंश्योरन्स घ्या.
कोणत्या लोकांनी अशा लिलावात दुचाकी खरेदी करावी?
बँक लिलावातून गाडी खरेदी करणं सर्वांसाठी योग्य नसतं. मात्र खालील प्रकारच्या ग्राहकांसाठी ही पद्धत अतिशय फायदेशीर ठरते:
👨🎓 विद्यार्थी: पुणे, नाशिकसारख्या शहरांमध्ये शिक्षण घेत असलेल्या विद्यार्थ्यांना किफायतशीर प्रवासासाठी उत्तम पर्याय.
🛵 डिलिव्हरी कर्मचारी: झोमॅटो, स्विगी, ब्लिंकिटसारख्या कंपन्यांत काम करणाऱ्यांसाठी लिलावातील बाईक्स अत्यंत उपयुक्त.
👨💼 दैनिक कामगार व ऑफिस कर्मचारी: मुंबई, नागपूरसारख्या शहरांमध्ये रोज प्रवास करणाऱ्यांसाठी चांगली निवड.
👨👩👧👦 मध्यमवर्गीय कुटुंब: घरात दुसरी दुचाकी आवश्यक असेल, तर कमी किंमतीत मिळणारी लिलाव बाईक उत्तम पर्याय आहे.
👨🔧 मेकॅनिक्स व रीसैलर्स: ज्या लोकांना जुनी गाडी दुरुस्त करून पुन्हा विकायची असते, त्यांच्यासाठी हा एक चांगला व्यवसाय आहे.
बँक लिलाव दुचाकी खरेदीचे फायदे
वैशिष्ट्य | फायदे |
💸 किंमत | नवीन गाड्यांपेक्षा 30% ते 60% कमी |
🛠️ ब्रँड | प्रसिद्ध कंपन्यांच्या लोकप्रिय मॉडेल्स सहज उपलब्ध |
🏙️ सुविधा | शहरांत वापरण्यासाठी योग्य |
📄 कागदपत्रे | बँकद्वारे अधिकृत व कायदेशीर दस्तऐवज |
🌐 उपलब्धता | ऑनलाईन व ऑफलाइन दोन्ही प्रकारे लिलाव |
निष्कर्ष – शहाणपणाची आणि किफायतशीर खरेदी
बँक लिलावातून दुचाकी खरेदी करणे हे महाराष्ट्रातील अनेक लोकांसाठी एक शहाणपणाचा निर्णय ठरू शकतो. जिथे सामान्य शोरूममधून गाडी खरेदी करायची म्हटली तर बजेटमध्ये अडचण येते, तिथे या लिलावांमधून 30% ते 60% कमी किंमतीत गाडी मिळू शकते. योग्य माहिती, काळजीपूर्वक तपासणी आणि कायदेशीर प्रक्रिया समजून घेतल्यास, तुम्ही तुमच्यासाठी एक उत्तम दुचाकी खरेदी करू शकता.
विशेषतः जर तुम्ही विद्यार्थी, डिलिव्हरी एक्झिक्युटिव्ह, नोकरदार किंवा छोटा व्यवसाय करणारे असाल, तर बँक लिलाव ही एक उत्तम संधी आहे. थोडी मेहनत, थोडे संशोधन, आणि योग्य निर्णयाने तुम्ही चांगली आणि विश्वासार्ह गाडी मिळवू शकता.