BMI (బాడీ మాస్ ఇండెక్స్) అనేది వ్యక్తి యొక్క ఎత్తు మరియు బరువును ఆధారంగా తీసుకుని, శరీర ఆరోగ్య స్థితిని అంచనా వేసే ఒక సాధారణ పద్ధతి. ఇది బరువు లేదా కొవ్వు స్థాయిని నేరుగా చూపించకపోయినా, శరీరంలో అధిక లేదా తక్కువ కొవ్వు స్థాయికి సంకేతంగా ఉంటుంది. BMI ద్వారా, వ్యక్తి అధిక బరువు లేదా స్థూలకాయంతో ఉన్నారా అనేది తెలుసుకోవచ్చు.
BMI యొక్క వర్గీకరణలు:
- సాధారణ BMI: 18.5 నుండి 24.9 మధ్య ఉండేది.
- అధిక బరువు: 25 నుండి 29.9 మధ్య ఉండేది.
- స్థూలకాయం: 30 లేదా అంతకంటే ఎక్కువ.
అధిక బరువు మరియు BMI
BMI 25 నుండి 29.9 మధ్య ఉంటే, అది అధిక బరువు (Overweight) అని పరిగణించబడుతుంది.
అధిక BMI తో శరీర ఆరోగ్య మార్పులు
అధిక BMI ఉండడం శరీర ఆరోగ్యాన్ని ప్రభావితం చేసే కొన్ని మార్పులను తెచ్చిపెడుతుంది.
- ఎక్కువ రక్తపోటు (High Blood Pressure)
అధిక BMI ఉన్న వ్యక్తులకు రక్తనాళాల్లో కొవ్వు పేరుకుపోవడంతో, రక్తపోటు పెరగవచ్చు.- రక్తపోటు పెరగడం వల్ల, గుండె రక్త ప్రవాహాన్ని పెంచడానికి కష్టపడుతుంది.
- దీని ఫలితంగా, గుండె వ్యాధులు మరియు స్ట్రోక్ వంటి సమస్యలు రావచ్చు.
- మధుమేహం (Diabetes)
అధిక BMI ఉన్నవారిలో మధుమేహం వచ్చే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది.- అధిక కొవ్వు స్థాయి శరీరంలో ఇన్సులిన్ తక్కువగా ఉత్పత్తి అయ్యేలా చేస్తుంది.
- ఇన్సులిన్ నిరోధకత పెరిగితే, టైప్-2 మధుమేహానికి దారితీస్తుంది.
- పచనం సమస్యలు (Digestive Problems)
అధిక బరువు కారణంగా జీర్ణ వ్యవస్థలో సమస్యలు తలెత్తుతాయి.- మలబద్ధకం, అజీర్ణం, మరియు గ్యాస్ట్రిక్ సమస్యలు ఎక్కువగా తలెత్తుతాయి.
- దీని వల్ల శరీరానికి అవసరమైన పోషకాలు అందకపోవచ్చు.
స్థూలకాయానికి BMI
BMI 30 లేదా అంతకంటే ఎక్కువగా ఉంటే, అది స్థూలకాయం (Obesity) అని పరిగణించబడుతుంది.
స్థూలకాయ BMI కారణంగా వచ్చే ఆరోగ్య సమస్యలు
1. గుండె వ్యాధులు (Heart Disease)
స్థూలకాయం ఉన్నవారు గుండె సంబంధిత వ్యాధుల బారిన పడే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది. BMI 30 లేదా అంతకంటే ఎక్కువగా ఉన్న వ్యక్తుల్లో అధిక కొవ్వు స్థాయి, ముఖ్యంగా అనారోగ్యకరమైన కొలెస్ట్రాల్ (LDL) రక్తనాళాల్లో పేరుకుపోవడం వల్ల, గుండెకు రక్తప్రవాహం తగినంతగా జరగకపోవచ్చు.
- రక్తనాళాల్లో కొలెస్ట్రాల్ పేరుకుపోవడం
ఇది రక్త ప్రవాహాన్ని నెమ్మదింపజేసి, హైపర్టెన్షన్ (High Blood Pressure) వంటి సమస్యలకు దారితీస్తుంది. అధిక కొవ్వు గుండెకు రక్తప్రవాహాన్ని తగ్గించడంతో గుండెకు ఆక్సిజన్ సరఫరా సరిగా జరగదు, దీని ఫలితంగా హార్ట్ అటాక్ వచ్చే అవకాశం పెరుగుతుంది. - హార్ట్ ఫెయిల్యూర్ ప్రమాదం
గుండె తన పనిని సరిగా చేయలేకపోవడం వల్ల హార్ట్ ఫెయిల్యూర్ వచ్చే ప్రమాదం ఉంటుంది. - ఆరోగ్యకరమైన జీవన విధానం
వ్యాయామం, తక్కువ కొవ్వు ఆహారం, మరియు ధూమపానం నివారణ ద్వారా గుండె వ్యాధుల ప్రమాదాన్ని తగ్గించుకోవచ్చు.
2. అస్థి సంధి వ్యాధులు (Osteoarthritis)
స్థూలకాయం ఉన్నవారికి అధిక బరువు కారణంగా, శరీరంలోని కీలక జాయింట్లపై అధిక ఒత్తిడి పడుతుంది.
- ముఖ్యంగా మోకాళ్ళు, నడుము, మరియు వెన్నుపూస
ఈ జాయింట్లు ఎక్కువ బరువును మోయలేక, వాటిలో నొప్పి, వాపు, మరియు కదలికలో ఇబ్బందులు తలెత్తుతాయి. - జాయింట్ డ్యామేజ్
అధిక బరువు కారణంగా, జాయింట్లలో కండరాలపై ఒత్తిడి పెరుగుతుంది, దీని వల్ల కార్టిలేజ్ డ్యామేజ్ (Cartilage Damage) మరియు అస్థి సంధి వ్యాధులు వస్తాయి. - వాపు మరియు నొప్పి
అధిక బరువు ఉన్నప్పుడు, జాయింట్లు మరింత వాపును అనుభవిస్తాయి, తద్వారా కదలికలో అవాంతరాలు తలెత్తుతాయి. - నివారణ
తక్కువ బరువు కలిగి ఉండడం, సరైన వ్యాయామం, మరియు ఆహార నియంత్రణ ద్వారా ఆస్టియోఆర్థ్రైటిస్ సమస్యలను తగ్గించుకోవచ్చు.
3. శ్వాస సంబంధిత సమస్యలు (Respiratory Problems)
అధిక BMI ఉన్నవారు శ్వాస సంబంధిత సమస్యలకు గురయ్యే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
- నిమ్ముష్టి (Shortness of Breath)
శరీరంలో అధిక కొవ్వు కారణంగా శ్వాసనాళాలు సరిగా విస్తరించకపోవడం వల్ల, శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది కలగవచ్చు. - అస్తమా (Asthma)
BMI అధికంగా ఉన్నవారిలో అస్తమా వంటి సమస్యలు కూడా తరచుగా కనిపిస్తాయి. - స్లీప్ అప్నియా (Sleep Apnea)
అధిక బరువు ఉన్నవారికి స్లీప్ అప్నియా అనే వ్యాధి కూడా వచ్చే అవకాశం ఉంది. ఇది నిద్రలో శ్వాస ఆగిపోవడం లేదా తగినంత శ్వాస తీసుకోలేకపోవడం వంటి సమస్యలకు దారితీస్తుంది. - నివారణ
శ్వాస సమస్యలను తగ్గించడానికి వ్యాయామం, నడక, మరియు ప్రాణాయామం వంటి శ్వాస సంబంధిత వ్యాయామాలు చేయడం అనుకూలంగా ఉంటుంది.
4. మెటబాలిక్ డిజార్డర్లు (Metabolic Disorders)
స్థూలకాయం మరియు అధిక BMIతో ఉన్నవారు మెటబాలిక్ డిజార్డర్ల బారిన పడే ప్రమాదం ఉంది.
- ఇన్సులిన్ నిరోధకత (Insulin Resistance)
శరీరంలో అధిక కొవ్వు ఉన్నప్పుడు, ఇన్సులిన్ నిరోధకత పెరుగుతుంది. ఇది టైప్ 2 మధుమేహం (Type 2 Diabetes) ఏర్పడటానికి ప్రధాన కారణం. - పోలీసిస్టిక్ ఒవరీ సిండ్రోమ్ (PCOS)
అధిక BMI ఉన్న మహిళల్లో, హార్మోనల్ అసంతులనం వల్ల PCOS సమస్య తలెత్తుతుంది. ఇది గర్భసంపర్కం, శరీర బరువు, మరియు ఆరోగ్య పరిస్థితులను ప్రభావితం చేస్తుంది. - నివారణ
మెటబాలిక్ డిజార్డర్లను నియంత్రించడానికి సరైన ఆహారం, ఫైబర్ అధిక ఆహారం, మరియు వ్యాయామం చేయడం అవసరం.
స్థూలకాయం ఉన్నప్పుడు ఈ అన్ని సమస్యలు పెరుగుతాయి. అందుకే, BMI స్తాయిని తగ్గించడం ద్వారా శరీర ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరుచుకోవడం అవసరం.
BMI పిల్లలకు అదే విధంగా మదింపు చేయబడుతుందా?
BMI మదింపు విధానం పిల్లలకి మరియు పెద్దలకు ఒకే విధంగా ఉంటుంది. కానీ, పిల్లల BMI వయస్సు మరియు లింగాన్ని బట్టి వేరు ఉంటుంది.
పిల్లల BMI లో విభిన్నతలు
పిల్లల BMI (బాడీ మాస్ ఇండెక్స్) పెద్దవారి BMI తో పోలిస్తే కొంత భిన్నంగా ఉంటుంది. పిల్లలు మరియు యువతుల శరీరాలలో ఎత్తు, బరువు, మరియు శరీర కొవ్వు అనేక రకాలుగా మారుతూ ఉంటుంది. BMI పెద్దవారి శరీర స్థితిని అంచనా వేసే ఒక సాధారణ పద్ధతిగా ఉంటే, పిల్లల BMI వయస్సు మరియు లింగాన్ని బట్టి ప్రత్యేకంగా గుర్తించబడుతుంది.
1. వయస్సు మరియు లింగం ఆధారంగా పిల్లల BMI
పిల్లల BMI వయస్సు మరియు లింగానికి అనుగుణంగా ఉంటుంది. వయస్సు మరియు లింగాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకోవడం వల్ల, BMI పిల్లలలో ఆరోగ్యకరమైన శరీర బరువు, కొవ్వు, మరియు ఇతర శరీర మార్పులను సరైన పద్ధతిలో అంచనా వేయడం సులభమవుతుంది.
- వయస్సు ఆధారంగా BMI
పిల్లలు వృద్ధిలో ఉన్నప్పుడు శరీర బరువు మరియు కొవ్వు స్థాయులు వేగంగా మారుతాయి.- పిల్లలు చిన్న వయస్సులో ఉంటే BMI సాధారణంగా తక్కువగా ఉంటుంది, కానీ వయస్సు పెరుగుతున్న కొద్దీ BMI కూడా పెరుగుతుంది.
- వయస్సు ఆధారంగా, BMI తక్కువగా ఉంటే, అది పోషక లోపం లేదా శరీర బలహీనతను సూచిస్తుంది.
- ఇతరవైపు, BMI ఎక్కువగా ఉంటే, అది స్థూలకాయం లేదా అధిక బరువు సూచన అవుతుంది.
- లింగం ఆధారంగా BMI
పురుషులు మరియు మహిళలు శరీర ఉద్దీపనలో వేరు కాబట్టి, BMI కూడా తేడాలు ఉంటాయి.- పురుషులకు పుష్కలమైన కండరాలు ఉండే అవకాశం ఉండటంతో, వారి BMI కొంత ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది.
- మహిళల్లో సహజంగానే కొవ్వు కొంచెం ఎక్కువగా ఉండటం వల్ల, వారి BMIని వేరు పరిగణిస్తారు.
2. పిల్లల BMI Percentile
పిల్లల BMIని వారి వయస్సు మరియు లింగం ఆధారంగా percentile (సతవశాతం) ద్వారా అంచనా వేస్తారు. ఇది BMI విలువను పిల్లలలో అనేకవిధాలుగా కొలిచేందుకు ఉపయోగపడుతుంది.
- BMI percentile పద్ధతి
పిల్లల BMIని అంచనా వేయడానికి, ఇది percentile గా విభజింపబడుతుంది.- 85వ percentile నుంచి 94వ percentile వరకు ఉంటే, అది అధిక బరువు (Overweight) సంకేతం.
- 95వ percentile కంటే ఎక్కువ అయితే, అది స్థూలకాయం (Obesity) సంకేతం.
BMI విలువ మరియు పరిమితులు
BMI అనేది శరీరంలోని కొవ్వు స్థాయిని నేరుగా అంచనా వేయడానికి అతి సరైన పద్ధతి కాదు. ఇది కేవలం ఒక సాధారణ కొలత మాత్రమే.
- BMI ఎక్కువగా ఉంటే
ఇది శరీరంలో అధిక కొవ్వు లేదా బరువు ఉందని సూచిస్తుంది.- ఇది గుండె వ్యాధులు, అధిక రక్తపోటు, మరియు టైప్ 2 మధుమేహం వంటి సమస్యలకు దారితీస్తుంది.
- అందుకే, BMI ఎక్కువగా ఉంటే శరీర బరువును తగ్గించడం అనుసరించాలి.
- BMI తక్కువగా ఉంటే
ఇది శరీరంలో తక్కువ కొవ్వు లేదా పోషక లోపం ఉందని సూచిస్తుంది.- ఇది బలహీనత, ఆహార లోపం, మరియు తక్కువ రోగ నిరోధకతకు దారితీస్తుంది.
- అందుకే, BMI తక్కువగా ఉంటే, పోషకాహారాన్ని మెరుగుపర్చడం అవసరం.
BMI ఆధారంగా సులభమైన ఆరోగ్య పద్ధతులు
1. అధిక BMI కోసం వ్యాయామం మరియు పోషకాహారం
అధిక BMI ఉన్న పిల్లలు మరియు యువతులు తక్కువ కొవ్వు, ఎక్కువ ఫైబర్, మరియు తక్కువ క్యాలరీలు కలిగిన ఆహారాన్ని తీసుకోవాలి.
- పోషకాహారం
- తక్కువ కొవ్వు ఆహారాలు, కూరగాయలు, మరియు పండ్లు, ఎక్కువ ఫైబర్ కలిగిన ఆహారాలు తీసుకోవడం మంచిది.
- చిప్స్, కేక్, చాక్లెట్, మరియు అధిక చక్కెర కలిగిన పానీయాలు వంటి అధిక కొవ్వు ఆహారాలను తగ్గించడం మంచిది.
- వ్యాయామం
- రోజువారీ వ్యాయామం లేదా యోగా BMI తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.
- నడక, సైక్లింగ్, మరియు గేమ్స్ వంటి క్రీడలు శరీర బరువును తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి.
2. తక్కువ BMI కోసం పోషకాహారం
తక్కువ BMI ఉన్న పిల్లలు శరీర బలహీనతను తగ్గించడానికి, అధిక క్యాలరీలు, ప్రోటీన్, మరియు పోషకాలు కలిగిన ఆహారం తీసుకోవాలి.
- పోషకాహారం
- గుడ్లు, చేపలు, చికెన్, పాలు మరియు పాల పదార్థాలు, మొత్తం ధాన్యాలు, మరియు పండ్లు తినడం ద్వారా BMI పెరగడంలో సహాయపడుతుంది.
- అధిక ప్రోటీన్ మరియు క్యాలరీలతో కూడిన ఆహారాలు BMI మెరుగుపరిచేలా చేస్తాయి.
BMI మరియు శరీర ఆరోగ్య నిర్వహణ
BMI విలువను అనుసరించి, సరైన ఆరోగ్యపద్ధతులను అనుసరించడం ద్వారా BMIను సంతులితం చేయవచ్చు.
1. అధిక BMI
- అధిక BMI ఉన్నవారు ఆహారం, వ్యాయామం, మరియు ఆరోగ్యకరమైన జీవిత విధానాన్ని పాటించడం ద్వారా BMI తగ్గించుకోవచ్చు.
- వ్యాయామం, యోగా, మరియు తక్కువ కొవ్వు, ఎక్కువ ఫైబర్ కలిగిన ఆహారం BMIను తగ్గించడంలో ముఖ్యపాత్ర పోషిస్తుంది.
2. తక్కువ BMI
- తక్కువ BMI ఉన్నవారు పోషకాహారాన్ని మెరుగుపరచడం ద్వారా BMIని పెంచుకోవచ్చు.
- మంచి ప్రోటీన్, అధిక క్యాలరీ, మరియు పాలు వంటి ఆహారాలు తినడం ద్వారా BMIని పెంపొందించుకోవచ్చు.
తేలికగా BMI అంచనా పద్ధతి
BMI అనేది వ్యక్తి యొక్క శరీర స్థితిని అంచనా వేసే తేలికపాటి పద్ధతి.
- BMI ద్వారా శరీర స్థితిని అంచనా వేసి, అవసరమైన ఆరోగ్యపద్ధతులను అనుసరించడం ద్వారా శరీర బరువును నియంత్రించుకోవచ్చు.
- పిల్లల BMIను కూడా ఈ విధానం ద్వారా సరైన సమయంలో అంచనా వేయడం ద్వారా పిల్లల ఆరోగ్య పద్ధతులను మెరుగుపర్చవచ్చు.