नमस्कार मित्रांनो, आज आपण कुणबी जात म्हणजे काय, त्यांचा इतिहास काय आहे, तसेच मराठा आणि कुणबी हे एकच आहेत का, कुणबी नोंद कशी शोधावी आणि कुणबी प्रमाणपत्र कसे मिळवायचे, या सर्व गोष्टींचे सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत.
मित्रांनो, आता संपूर्ण राज्यात मराठा आरक्षणाच्या मुद्द्यावर कुणबी नोंदी शोधण्यात येत आहे. त्या अनुसार राज्य सरकारने नवीन निर्णय घेतला आहे, ज्यामुळे एखाद्या व्यक्तीकडून जर कुणबी नोंदी सापडली असेल तर त्याच्या सर्व नातेवाईकांना कुणबी प्रमाणपत्र मिळणार आहे. हा निर्णय मनोज जरांगे यांच्या लढ्यानंतर अखेर घेतला आहे. याच निर्णयामुळे आपल्याला कुणबी जात म्हणजे काय? कुणबी नोंद कशी व कुठे शोधायची? कुणबी प्रमाणपत्र कसे काढायचे? या सर्व गोष्टींची सविस्तर माहिती मिळवून घेण्यात आली पाहिजे.
कुणबी जात म्हणजे काय? त्याचा इतिहास काय?
मित्रांनो, कुणबीचा साधा सरळ अर्थ म्हणजे शेतकरी वर्ग किंवा शेतकरी जात. महाराष्ट्रातील शेतकरी समाजामध्ये आपले रहदार असलेले कुणबी आणि मराठा दोन्ही एकत्र येतात. “कुण” म्हणजे लोक आणि “बीज” म्हणजे बीज, ह्या शब्दांपासून हे नाव आले. त्यामुळे, जे लोक अधिक बीज उत्पादन करतात, त्या लोकांना “कुणबी” म्हणतात. या जातीचा सुरुवातीला मुख्य क्षेत्र पश्चिम-दक्षिण भारतात झालेला होता, परंतु समयानुसार इतर भागात पसरलेला. इतर साम्राज्यिक क्षेत्रांमध्ये त्यांनी विस्तार केला आणि मराठा जातीसाठी प्रसिद्ध होऊन गेले.
मराठा व कुणबी एकत्र आहेत का?
मित्रांनो, पूर्वीकाळी शेती करणाऱ्या समाजातील लोक कुणबी आणि मराठा दोन्ही सामाजिक वर्गांत आले. त्यामुळे, अनेक लोक आपले रहदार तुमच्या तत्वांसाठी एकत्र म्हणतात. त्याचे अर्थ आहे, सर्व मराठे तत्वतः मराठा आणि कुणबी एकत्र आहे. ब्रिटिश प्रशासकीय अधिकारी रॉबर्ट व्हेन रसेल यांनी आपल्या पुस्तकात मराठा आणि कुणबी एकत्र म्हणतात. १८८१ च्या जनगणनेत मराठ्यांचा कुणबीत समावेश केला गेला होता.
कुणबी नोंद कुठे शोधावी?
मित्रांनो, जर तुमची कुणबी नोंद शोधायची आहे, तर तुमच्या तालुक्याच्या ठिकाणी
असलेले तहसील कार्यालय, भूमी अभिलेख कार्यालय, दुय्यम निबंधक कार्यालय, नगर परिषद कार्यालय, आणि ग्रामपंचायत कार्यालय यात्रा करून तुमची शोध पूर्ण करू शकता. आपल्या सरकारने त्या कार्यालयांना सुद्धा जाऊन शोधण्याची व त्यांची सुचना मिळवण्याची संधी दिली आहे. त्यानुसार, कुणबी नोंदी शोधण्याची कामे आपल्या हाती आलेली आहे. तुम्हाला जर अधिक माहिती आवडेल तर सरकारच्या कलेक्टर ऑफिसची वेबसाइट तपासा व कुणबी नोंदी संबंधित आवश्यक विविध माहितींची प्राप्तीसाठी त्यांच्या दिलेल्या नोंदीतील पीडीएफ स्वरूपात डाउनलोड करा.
मित्रांनो, खालीलप्रत्येक जिल्ह्याचा लिंक तुमच्या सहाय्यासाठी दिला गेलेला आहे. तुमच्या जिल्ह्यानुसार लिंक ओपन करून त्यात तुम्ही तुमच्या गावानुसार आपले किंवा तुमच्या नातेवाईकांचे नाव तपासा. आणि कुणबी नोंदी शोधा.
अकोला => https://akola.gov.in/mr/?&s=कुणबी
अमरावती => https://amravati.gov.in/mr/?&s=कुणबी
अहमदनगर => https://ahmednagar.nic.in/?&s=कुणबी
कोल्हापूर => https://kolhapur.gov.in/?&s=कुणबी
गडचिरोली => https://gadchiroli.gov.in/mr/?&s=कुणबी
छत्रपती संभाजीनगर => https://aurangabad.gov.in/?&s=कुणबी
जळगाव => https://jalgaon.gov.in/mr/?&s=कुणबी
जालना => https://jalna.gov.in/?&s=कुणबी
ठाणे => https://thane.nic.in/mr/?&s=कुणबी
धाराशिव => https://osmanabad.gov.in/mr/?&s=कुणबी
धुळे => https://dhule.gov.in/mr/?&s=कुणबी
नंदुरबार => https://nandurbar.gov.in/mr/?&s=कुणबी
नागपूर => https://nagpur.gov.in/mr/?&s=कुणबी
नांदेड => https://nanded.gov.in/?&s=कुणबी
नाशिक => https://nashik.gov.in/mr/?&s=कुणबी
परभणी => https://parbhani.gov.in/mr/?&s=कुणबी
पालघर => https://palghar.gov.in/?&s=कुणबी
पुणे => https://pune.gov.in/mr/?&s=कुणबी
बीड => https://beed.gov.in/?&s=कुणबी
भंडारा => https://bhandara.gov.in/mr/?&s=कुणबी
हिंगोली => https://drive.google.com/drive/folders/
बुलढाणा => https://buldhana.nic.in/en/home-new-mr/kunbi-record/
चंद्रपुर => https://chanda.nic.in/en/maratha-kunbi-record/
गोंदिया => https://gondia.gov.in/en/kunbi-maratha-kunbi-kunbi-maratha-record/
रत्नागिरी => https://drive.google.com/drive/folders/
मुंबई उपनगर => https://mumbaisuburban.gov.in/mr/?&s=कुणबी
मुंबई शहर => https://mumbaicity.gov.in/mr/?&s=कुणबी
यवतमाळ => https://yavatmal.gov.in/mr/?&s=कुणबी
रायगड => https://raigad.gov.in/?&s=कुणबी
लातूर => https://latur.gov.in/?&s=कुणबी
वर्धा => https://wardha.gov.in/?&s=कुणबी
वाशिम => https://washim.gov.in/?&s=कुणबी
सांगली => https://sangli.nic.in/mr/?&s=कुणबी
सातारा => https://www.satara.gov.in/?&s=कुणबी
सिंधुदुर्ग => https://sindhudurg.nic.in/?&s=कुणबी
सोलापूर => https://solapur.gov.in/?&s=कुणब
कुणबी नोंद कशी शोधावी?
मित्रांनो, तुम्ही तुमची कुणबी नोंद ही तुमच्या किंवा तुमच्या कुटुंबातील कोणाच्याही शाळेच्या TC वर, जन्म किंवा मृत्यू दाखल्या वर, निर्गमवर, किंवा खासऱ्या वर तसेच जुना सातबारा उतारा, गाव नमुना नंबर 8 इत्यादी ठिकाणी शोधु शकता. इथे फक्त एक गोष्ट लक्षात ठेवायची आहे की, मिळालेली नोंद ही 1967 च्या पूर्वीच्या कागदपत्रांवर असावी. जर कागदपत्रे 1967 नंतरची असतील तर ती नोंद ग्राह्य धरली जाणार नाही.
कुणबी प्रमाणपत्र कसे मिळणार?
मित्रांनो, तुम्हाला जर तुमचा कुणबी म्हणून एखादा पुरावा किंवा एखादी नोंद सापडली असेल, तर तुम्ही त्या पुराव्याच्या आधारे कुणबी प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी तहसील कार्यालयात अर्ज करू शकता. हा अर्ज सादर करताना त्या सोबत सर्व कागदपत्रे जोडावी लागतील. तसेच तहसील कार्यालयातून जी आवश्यक कागदपत्रे लागतात त्याची पूर्तता करून घ्यावी लागते. तुमचा अर्ज तहसील कार्यालयात गेल्यावर त्या अर्जाची व कागदपत्रांची पडताळणी प्रांत अधिकाऱ्यांच्या मार्फत केली जाते. आणि मग पडताळणी पूर्ण झाली की अधिकारी सही करतील आणि मगच अर्जदाराला कुणबी प्रमाणपत्र दिले जाईल.
तर मित्रांनो, अश्या प्रकारे आज आपण कुणबी म्हणजे काय, कुमबी नोंद कुठे शोधायची, त्याचे प्रमाणपत्र कसे मिळणार, या बद्दल माहिती जाणून घेतली. मी आशा करतो की हा लेख तुम्हाला नक्कीच आवडला असेल, व या लेखातील माहिती वाचून तुम्हाला नक्कीच फायदा होईल. तसेच तुम्हाला जर हा लेख महत्व पूर्ण वाटला असेल तर तुमच्या मित्र व मैत्रिणीं सोबत नक्की शेअर करा. धन्यवाद.