Advertising

Ration Card e-KYC 2024: रेशन कार्ड ई-केवायसी मराठी 2024

Advertising

प्रस्तावना

नमस्कार मित्रांनो, आपल्या सर्वांचे आपल्या मराठी वेबसाईटमध्ये हार्दिक स्वागत आहे. आज आपण एक महत्त्वपूर्ण विषय, म्हणजेच रेशन कार्ड ई-केवायसी (e-KYC) बद्दल सविस्तर चर्चा करणार आहोत. रेशन कार्ड ई-केवायसी ही प्रक्रिया काय आहे, तिचा कसा फायदा होतो, आणि त्यातून काय तोटे होऊ शकतात याबद्दल आपण या लेखात सखोल माहिती घेणार आहोत.

रेशन कार्ड, ज्याला आपण मराठीत शिधापत्रिका म्हणतो, हे आपल्या अन्नधान्याच्या वितरणाच्या व्यवस्थेचा एक महत्त्वपूर्ण भाग आहे. आपल्यातील बहुतांश नागरिकांसाठी हे जीवनावश्यक अन्नधान्य मिळवण्यासाठी महत्त्वपूर्ण साधन आहे. परंतु, रेशन कार्डाशी संबंधित अनेक गैरप्रकार आणि भ्रष्टाचार झाल्याचे आपण वारंवार पाहतो. त्यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी, सरकारने रेशन कार्ड ई-केवायसी लागू केली आहे.

Advertising

रेशन कार्ड ई-केवायसी म्हणजे आपल्या रेशन कार्डावरील सदस्यांची ओळख सत्यापित करण्याची एक प्रक्रिया. यामुळे बनावट रेशन कार्डाचा वापर टाळता येतो आणि रेशनकार्डधारकाला मिळणारे सबसिडीचे अन्नधान्य याची योग्य वितरण होते. चला तर मग, या लेखात आपण ई-केवायसीचे फायदे, प्रक्रिया आणि त्याच्या वापराचे मार्ग याबद्दल जाणून घेऊया.

रेशन कार्ड ई-केवायसी म्हणजे काय?

रेशन कार्ड ई-केवायसी ही एक डिजिटल प्रक्रिया आहे, ज्यामध्ये रेशनकार्डधारकांची ओळख सत्यापित करण्यासाठी त्यांच्या आधार कार्डाचा वापर केला जातो. या प्रक्रियेमध्ये बायोमेट्रिक पद्धतीने, म्हणजेच बोटाचा ठसा किंवा डोळ्यांची तपासणी करून ओळख निश्चित केली जाते.

रेशन दुकानदार केवळ सत्यापित झालेल्या व्यक्तीलाच सबसिडीयुक्त अन्नधान्य वितरीत करू शकतो. या प्रणालीमुळे बनावट रेशन कार्ड बनवून केले जाणारे गैरव्यवहार थांबवता येतात. याचा मुख्य उद्देश म्हणजे गरजू व्यक्तींचे हक्काचे अन्नधान्य त्यांनाच मिळावे.

Advertising

ई-केवायसीची आवश्यकता

ई-केवायसी ही रेशन वितरण व्यवस्थेतील एक महत्त्वपूर्ण सुधारणा आहे. याचे मुख्य उद्दीष्टे खालीलप्रमाणे आहेत:

  1. वास्तविक लाभार्थ्यांना अनुदान मिळणे: अनेकदा असे आढळते की बनावट रेशन कार्डचा वापर करून लाभ घेतला जातो, ज्यामुळे गरीब आणि गरजू व्यक्तींना त्यांचा लाभ मिळत नाही. ई-केवायसीमुळे लाभार्थ्यांची ओळख निश्चित होत असल्याने सबसिडीचा लाभ योग्य व्यक्तीलाच मिळतो.
  2. गैरव्यवहारांवर नियंत्रण: ई-केवायसी मुळे बनावट रेशनकार्डाचा वापर थांबतो, ज्यामुळे राशनच्या वितरणात होणाऱ्या गैरव्यवहारांवर नियंत्रण मिळते.
  3. रोजगार आणि वितरण सुसूत्रता: ई-केवायसीमुळे रेशन वितरणाच्या प्रणालीत पारदर्शकता येते आणि सरकारकडून दिल्या जाणाऱ्या अन्नधान्याचे वितरण सुसूत्रपणे करता येते.

ई-केवायसी प्रक्रिया

रेशन कार्ड ई-केवायसी करणे खूप सोपे आहे. तुम्ही ही प्रक्रिया ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन दोन्ही प्रकारे करू शकता.

1. ऑनलाइन ई-केवायसी प्रक्रिया:

  1. आपल्या राज्याच्या अधिकृत रेशन पोर्टलवर जा.
  2. “रेशन कार्ड ई-केवायसी” चा पर्याय निवडा.
  3. आपले रेशन कार्ड नंबर, आधार कार्ड नंबर, आणि अन्य माहिती भरा.
  4. OTP (वन-टाइम पासवर्ड) द्वारे आधार सत्यापन प्रक्रिया पूर्ण करा.
  5. बायोमेट्रिक तपासणी आवश्यक असल्यास, आपल्या जवळच्या आधार केंद्रावर जा आणि तिथे तपासणी करून प्रक्रिया पूर्ण करा.

2. ऑफलाइन ई-केवायसी प्रक्रिया:

  1. आपल्या जवळच्या रेशन दुकानात जा.
  2. आपले रेशन कार्ड आणि आधार कार्ड दुकानदाराला दाखवा.
  3. बायोमेट्रिक तपासणीसाठी बोटाचा ठसा किंवा डोळ्यांची तपासणी द्या.
  4. तपासणी पूर्ण झाल्यानंतर, दुकानदार आपले ई-केवायसी सत्यापित करेल.

रेशन कार्ड ई-केवायसीचे फायदे

  1. गैरव्यवहार थांबवते: ई-केवायसी मुळे बनावट रेशनकार्डांद्वारे होणाऱ्या गैरव्यवहारांवर नियंत्रण ठेवता येते.
  2. लाभार्थ्यांची ओळख निश्चित होते: ई-केवायसीमुळे लाभार्थ्यांच्या ओळखीची खात्री होते, ज्यामुळे अनुदानाचा लाभ गरजू व्यक्तींना मिळतो.
  3. रेशन वितरणात पारदर्शकता: ई-केवायसीमुळे रेशन वितरण प्रक्रियेत पारदर्शकता येते, ज्यामुळे राशनचे वितरण योग्य आणि न्याय्य पद्धतीने होते.
  4. सरकारचा खर्च कमी होतो: ई-केवायसीमुळे सरकारला बनावट रेशन कार्डांच्या अनुदानाचा खर्च वाचतो, ज्यामुळे सरकारी निधीचा योग्य वापर होतो.
  5. डिजिटल इंडिया योजनेला चालना: ई-केवायसी हे डिजिटल इंडिया योजनेचा एक भाग आहे, ज्यामुळे भारतातील डिजिटल क्रांतीला चालना मिळते.

ई-केवायसीचे तोटे

ई-केवायसीची प्रक्रिया जरी फायदेशीर असली तरी काही मर्यादा देखील आहेत. त्यातील काही तोटे खालीलप्रमाणे आहेत:

  1. तांत्रिक अडचणी: ग्रामीण भागात अजूनही इंटरनेटची सुविधा पुरेशी नाही, ज्यामुळे ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे कठीण होते.
  2. बायोमेट्रिक चाचणीतील चुका: बायोमेट्रिक चाचणी करताना काहीवेळा बोटांचे ठसे योग्यरित्या स्कॅन न झाल्यामुळे ओळख सत्यापित करण्यात समस्या येतात.
  3. आधारच्या गोपनीयतेचे मुद्दे: ई-केवायसीसाठी आधारचा वापर केल्याने गोपनीयतेबद्दल काही लोकांमध्ये शंका निर्माण होऊ शकते.

रेशन कार्ड ई-केवायसी कशी करावी?

रेशन कार्ड धारकांसाठी ई-केवायसी प्रक्रिया महत्त्वपूर्ण आहे, कारण यामुळे गरजूंना अनुदानित अन्नधान्याचे वितरण योग्य पद्धतीने होते. ई-केवायसी ही प्रक्रिया दोन प्रकारांनी पूर्ण केली जाऊ शकते: ऑनलाईन आणि ऑफलाईन. चला या दोन्ही पद्धतींची सविस्तर माहिती घेऊया.

ऑनलाईन ई-केवायसी प्रक्रिया

ऑनलाईन पद्धतीने रेशन कार्ड ई-केवायसी करणे सोपे आणि जलद आहे. त्यासाठी खाली दिलेल्या पद्धतीचे अनुसरण करावे:

1. अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या

  • सर्वात प्रथम, आपल्याला महाराष्ट्र नागरी पुरवठा विभागाच्या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्यावी लागेल. वेबसाईट ओपन केल्यानंतर, आपल्याला मुख्य पेजवर विविध पर्याय दिसतील.

2. “ई-केवायसी” हा पर्याय निवडा

  • मुख्य पेजवर “ई-केवायसी” हा पर्याय दिसेल, तो पर्याय निवडा. या पर्यायावर क्लिक केल्यानंतर, आपल्याला काही आवश्यक माहिती भरण्यासाठी एक नवीन पेज उघडेल.

3. आवश्यक माहिती भरा

  • या पेजवर आपल्याला रेशन कार्ड क्रमांक आणि आधार कार्ड क्रमांक भरणे आवश्यक आहे.
  • यानंतर, “OTP मिळवा” बटणावर क्लिक करा. आपल्याला आपल्या नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांकावर एक OTP मिळेल.

4. OTP टाका आणि पुढे जा

  • प्राप्त झालेला OTP टाकून “पुढे” या बटनावर क्लिक करा. यानंतर, आपण आपल्या रेशन कार्डाशी संबंधित आपल्या कुटुंबातील सदस्यांची माहिती पाहू शकता.
  • आता, आपल्याला त्यातील माहिती अद्ययावत करायची असल्यास, ती अद्ययावत करा आणि “पुष्टी” या बटनावर क्लिक करा.

5. आधार-सक्षम बँक खाते लिंक करा

  • आपले आधार-सक्षम बँक खाते निवडा आणि “लिंक करा” या बटनावर क्लिक करा.
  • बँक खाते माहिती व्यवस्थित भरा आणि “पुष्टी” बटनावर क्लिक करा.

6. प्रक्रिया पूर्ण

  • सर्व प्रोसेस पूर्ण झाल्यानंतर, एक पुष्टी करणारा संदेश आपल्याला आपल्या नोंदणीकृत मोबाईलवर प्राप्त होईल, ज्यामध्ये लिहिले असेल की, “e-KYC यशस्वीरित्या पूर्ण झाले आहे”.

ऑफलाईन ई-केवायसी प्रक्रिया

ऑफलाईन ई-केवायसी प्रक्रिया ग्रामीण भागातील लोकांसाठी अधिक सोपी आणि सुलभ आहे, कारण त्यांच्याकडे इंटरनेटची सुविधा नसते. ऑफलाईन पद्धतीने ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी खालीलप्रमाणे कार्यवाही करावी:

1. रेशन दुकानाला भेट द्या

  • आपल्याला आपल्या गावातील किंवा परिसरातील रेशन दुकानाला भेट द्यावी लागेल.

2. ई-केवायसी फॉर्म भरा

  • रेशन दुकानदाराकडून ई-केवायसी फॉर्म घ्या आणि त्यात आवश्यक सर्व माहिती भरा.

3. आवश्यक कागदपत्रे जोडा

  • फॉर्मसोबत आपले रेशन कार्ड, आधार कार्ड, आणि बँक पासबुक यांच्या झेरॉक्स कॉपीज जोडाव्या लागतील.

4. फॉर्म जमा करा

  • ई-केवायसी फॉर्म आणि आवश्यक कागदपत्रे रेशन दुकानदाराकडे जमा करा.
  • रेशन दुकानदार तुमची ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करून त्याची पुष्टी देईल.

रेशन कार्ड ई-केवायसीसाठी आवश्यक कागदपत्रे

रेशन कार्ड ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:

  1. रेशन कार्ड: आपल्या शिधापत्रिकेचा एक प्रतिज्ञापत्रित प्रती आवश्यक आहे.
  2. आधार कार्ड: आधार कार्ड आपल्या बँक खात्यासोबत लिंक असावे.
  3. बँक पासबुक: बँक खात्याच्या माहितीसाठी बँक पासबुकची एक झेरॉक्स प्रत आवश्यक आहे.
  4. रेशन कार्ड ई-केवायसी फॉर्म: फॉर्ममध्ये आवश्यक माहिती भरणे अनिवार्य आहे, ज्यात आपल्या स्वाक्षरीने फॉर्म सत्यापित करावा लागतो.

रेशन कार्ड ई-केवायसीचे महत्त्व

रेशन कार्ड ई-केवायसी प्रक्रिया अनुदानित अन्नधान्याच्या वितरणातील गैरव्यवहार रोखण्यासाठी उपयुक्त ठरते. यामुळे प्रत्येक लाभार्थ्याची ओळख निश्चित होते आणि बनावट रेशन कार्डाचा वापर टाळला जातो. ई-केवायसी प्रक्रिया पारदर्शकता आणते आणि लाभार्थ्यांना त्यांचा हक्काचा लाभ मिळवून देते.

ई-केवायसी प्रक्रिया बंधनकारक का आहे?

रेशन कार्ड ई-केवायसी करणे बंधनकारक आहे, कारण यामुळे वितरण प्रक्रियेत पारदर्शकता येते आणि बनावट लाभार्थ्यांवर नियंत्रण ठेवता येते. रेशन कार्डाशी आधार कार्ड लिंक असणे अनिवार्य आहे, जेणेकरून प्रत्येक व्यक्तीला सबसिडी मिळण्यासाठी त्यांची ओळख निश्चित होईल.

नवीन रेशन कार्ड काढण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे

नवीन रेशन कार्ड काढण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक असतात:

  1. उत्पन्नाचा दाखला: घराच्या उत्पन्नाची प्रमाणित माहिती आवश्यक आहे.
  2. रहिवासी पुरावा: सातबारा उतारा किंवा लाईट बिल यासारखा पुरावा आवश्यक आहे.
  3. आधार कार्ड: आधार कार्ड हे ओळखपत्र म्हणून आवश्यक आहे.
  4. प्रतिज्ञा पत्र आणि चलन: नवीन शिधापत्रिका काढण्यासाठी प्रतिज्ञा पत्र, चलन आणि स्टँप पेपरवर प्रमाणित माहिती आवश्यक आहे.

रेशन कार्ड ऑनलाईन कसे पाहावे?

तुम्हाला ऑनलाईन रेशन कार्ड बघण्यासाठी, महाराष्ट्र नागरी पुरवठा विभागाच्या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्यावी लागेल.

  • वेबसाईट ओपन झाल्यावर, आपल्याला “रेशन कार्ड क्रमांक” टाकावा लागेल.
  • त्यानंतर, आपल्याला आपल्या रेशन कार्डाशी संबंधित संपूर्ण माहिती स्क्रीनवर दिसेल.

निष्कर्ष

रेशन कार्ड ई-केवायसी प्रक्रिया गरजू लोकांसाठी अनुदानित अन्नधान्याच्या वितरणातील एक मोठा बदल आहे. यामुळे बनावट रेशन कार्डचा वापर टाळला जातो आणि लाभार्थ्यांना त्यांच्या हक्काचे अन्नधान्य मिळते.

जर आपण अद्याप ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण केली नसेल, तर ती तात्काळ करा, जेणेकरून तुम्हाला अनुदानित अन्नधान्याचे योग्य वितरण मिळू शकेल. ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे ही आपली जबाबदारी आहे, कारण यामुळेच रेशन वितरण प्रणालीत सुधारणा घडून येते आणि गरजू लोकांना त्यांचा हक्काचा लाभ मिळतो.

Leave a Comment